Konstytucja – co to jest?

Tak często mówi się o niej ostatnio, tak często się na nią powołuje, wiesza się banery i koszulki z tym napisem, ale czy znamy naszą konstytucję? Czy ją przeczytaliśmy i czy wiemy co nam gwarantuje oraz do czego zobowiązuje?

Nie jestem konstytucjonalistą ani prawnikiem, ale nie jest mi obcy ten akt prawny. Przeczytałem konstytucję i zaglądam czasami do jej treści.

Opierając się na zapisach encyklopedycznych możemy stwierdzić, że konstytucja jest aktem prawnym, określanym również jako ustawa zasadnicza, która ma najwyższą moc prawną – jest dokumentem prawnym, wobec którego zapisów inne dokumenty (ustawy, uchwały, statuty, regulaminy) nie mogą być sprzeczne.

Konstytucja reguluje - określa podstawy ustroju społeczno-gospodarczego państwa, organizację, kompetencje i sposób powoływania najważniejszych organów państwowych oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywatela.

Pierwsza konstytucja na świecie uchwalona została w Stanach Zjednoczonych 17 września 1787 roku. Cztery lata później, 3 maja 1791 powstała druga na świecie tzw. Konstytucja 3 maja (polsko-litewska).

Obecna Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej składa się z preambuły i 13 głównych rozdziałów (w tym z 243 artykułów). Nad jej przygotowaniem pracowało wielu wybitnych polityków i prawników przez około osiem lat. 2 kwietnia 1997 roku Zgromadzenie Narodowe przyjęło ją 451 głosami przy 40 głosach przeciwnych i 6 wstrzymujących się. 25 maja 1997 roku nowa KONSTYTUCJA została przyjęta przez obywateli w ogólnonarodowym referendum. W życie weszła z dniem 17 października 1997 roku. Do tej pory była dwukrotnie nowelizowana w 2006 i 2009 roku.

PREAMBUŁA

Wstępem do Konstytucji a zarazem esencją jej treści jest preambuła. Wypracowana po wielu kompromisach i negocjacjach wszystkich sił politycznych oraz społecznych określa kogo dotyczy, co gwarantuje i do czego zobowiązuje.

W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,
zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego - Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot.
Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej.

Po uważnym przeczytaniu preambuły można wyciągnąć wnioski, że układającym jej treść na sercu leżało dobro Obywateli, poszanowanie prawa, suwerenność i chluba Ojczyzny. Jak to wygląda, będę analizował prezentując kolejne rozdziały i artykuły Konstytucji.

Ryszard Migdał